Zwitserland voorziet in 2025 een wijziging van het Wetboek Internationaal Privaatrecht. Deze wijziging zal een impact hebben op de afwikkeling van internationale nalatenschappen met Zwitserse aanknopingspunten.
Deze bijdrage focust voornamelijk op de situatie waarbij Belgen in Zwitserland komen te overlijden na een emigratie of vastgoed in Zwitserland bezitten.
De huidige wetgeving stelt dat de Zwitserse notaris exclusief bevoegd is om kennis te nemen van de vereffening en verdeling van een nalatenschap wanneer de erflater inwoner is van Zwitserland op het ogenblik van diens overlijden. Dit betekent dat de rechtsopvolgers, zoals de kinderen, die in België wonen de nalatenschap moeten regelen met een Zwitserse notaris ongeacht de ligging van het vermogen. Het is vanzelfsprekend dat dit niet de meest praktische werkwijze is, zeker niet wanneer het Belgisch erfrecht van toepassing is.
De nieuwe wetgeving creëert de mogelijkheid om in het testament een forumbeding op te nemen dat bepaalt dat de notaris van het land van de nationaliteit van de erflater bevoegd is om kennis te nemen van de (gehele) nalatenschap.
Een Belg die woonachtig is in Zwitserland, zou aldus testamentair kunnen bepalen dat de Belgische notaris bevoegd blijft om kennis te nemen van de vereffening en verdeling van diens wereldwijde nalatenschap.
Wat het toepasselijk recht betreft, blijft de mogelijkheid behouden om te bepalen dat het erfrecht van het land van de nationaliteit van toepassing is.
Bijgevolg zouden Belgen die naar Zwitserland verhuizen kunnen voorzien dat het Belgisch erfrecht van toepassing is en dat de Belgische notaris bevoegd blijven om kennis te nemen van de nalatenschap. Dit kan zeker aangewezen zijn als de bredere planning ook in het licht van het Belgisch recht werd uitgewerkt.
Voor Belgen die vastgoed in Zwitserland bezitten, wordt erkend dat de Belgische notaris kennis mag nemen van de vereffening en verdeling van de gehele nalatenschap, inclusief de in Zwitserland gelegen onroerende goederen waar dit vroeger exclusief was voorbehouden voor de Zwitserse autoriteiten.
Ook wat het toepasselijke recht betreft, zal voor een Belg die in België woont en over vastgoed in Zwitserland beschikt, het Belgisch recht van toepassing blijven.
Deze nieuwe bepalingen komen alvast tegemoet aan enkele praktische obstakels bij de afwikkeling van een grensoverschrijdende nalatenschap in Zwitserland. Met de nieuwe verwijzingsregels probeert de Zwitserse wetgever een grotere harmonisatie te bekomen van het Zwitsers recht enerzijds en de bestaande Europese erfrechtverordening anderzijds. De toepassing van de afwijkende regels zal evenwel niet automatisch plaatsvinden maar vereist dat specifieke clausules worden opgenomen in het testament.